Ποιοι οι λόγοι πίσω από τα tantrums και τα meltdowns;

Πίνακας περιεχομένων

• Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια των tantrums;
  • Όταν μια συμπεριφορά «ξεφεύγει», ποιοι είναι συνήθως οι λόγοι πίσω από τα tantrums;
• Ο θυμός
  • Μπορεί να φέρομαι θυμωμένα γιατί:
  • Ο φαύλος κύκλος του θυμού
• Τι είναι τα tantrums (ξέσπασμα θυμού)
• Τι είναι το meltdown (αισθητηριακή κατάρρευση)
  • Τι συμβαίνει όταν το παιδί παθαίνει meltdown;

«Δεν τα καταφέρνω, εγώ φταίω που το παιδί αντιδρά έτσι…» «Τι θέλει από μένα;» «Με έκανε ρεζίλι μπροστά σε τόσο κόσμο!» «Το κάνει επίτηδες για να γίνει το δικό του!» «Με χειρίζεται!» Χμμμ… δεν είμαι τόσο σίγουρη… Ποιοι είναι οι πραγματικοί λόγοι πίσω από τα tantrums του παιδιού;

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια των tantrums;

Δεν κάνει κάτι ΣΕ σένα, ζητάει κάτι ΑΠΟ σένα… με έναν τρόπο που μάλλον δεν γίνεται κατανοητός και πιθανότατα δεν είναι και αποδεκτός. Στην ουσία πρόκειται για μια απόπειρα επικοινωνίας του παιδιού. Ένα παιδί, όπως κάθε άνθρωπος, πασχίζει καθημερινά για την κάλυψη των αναγκών του. Η όποια συμπεριφορά έχει ως στόχο αυτό ακριβώς.

Όταν μια συμπεριφορά «ξεφεύγει», ποιοι είναι συνήθως οι λόγοι πίσω από τα tantrums;

1. Μια ανάγκη δεν έχει καλυφθεί και ενώ το παιδί έχει δοκιμάσει πιο ήπιους τρόπους, δεν κατάφερε να την καλύψει, δεν «ακούστηκε», με αποτέλεσμα το αίτημα να γίνεται πιο επιτακτικό.
2. Ένα αναπτυξιακό ορόσημο δεν έχει κατακτηθεί και το παιδί στην προσπάθειά του να καλύψει μια ανάγκη, δεν τα καταφέρνει, οπότε απογοητεύεται είτε το ίδιο από τον εαυτό του είτε ο γονιός από τις προσδοκίες του. Αυτές οι έντονες συμπεριφορές γνωστές και ως tantrum (ξέσπασμα θυμού) και/ή meltdown (αισθητηριακή κατάρρευση) μοιάζουν φαινομενικά ίδιες στην έκφραση –εκφράζουν θυμό– ωστόσο ποιοτικά είναι πολύ διαφορετικές.

Ο θυμός

Ο θυμός είναι συνήθως είναι έκφραση ενός δευτερογενούς συναισθήματος. Αυτό σημαίνει ότι κάτω από τον θυμό, υπάρχουν άλλα πρωτογενή συναισθήματα που δεν εκφράζονται ως τέτοια. Τις περισσότερες φορές δεν αναγνωρίζεται καν η ύπαρξή τους.

Μπορεί να φέρομαι θυμωμένα γιατί:

• Έχω τρομάξει
• Έχω αναστατωθεί
• Έχω στεναχωρηθεί
• Έχω πονέσει
• Έχω ντραπεί ή
• Ένα σωρό άλλα.

Ο φαύλος κύκλος του θυμού

Υπάρχει ένα έναυσμα που προκαλεί μια εσωτερική αντίδραση, η ένταση συσσωρεύεται, την εξωτερικεύω ξεσπώντας, το δράμα κορυφώνεται έως ότου εξαντληθώ και/ή αποσυρθώ και στη συνέχεια νιώθω άσχημα με τον εαυτό μου για όλο αυτό που μόλις έγινε.

Ένα παιδί που ωρύεται, κλαίει, τσιρίζει, χτυπιέται, δαγκώνει, πέφτει στα πατώματα, τραυματίζει ή αυτοτραυματίζεται, σίγουρα δυσκολεύεται και το ίδιο και μάλλον νιώθει ότι δεν έχει άλλη… επιλογή να (εκ)δηλώσει αυτό που υπάρχει, όσο κάτι τέτοιο μπορεί να αποτελεί συνειδητή επιλογή.

Ο φαύλος κύκλος του θυμού είναι πραγματικά δύσκολος και για το παιδί είναι πραγματικά κουραστικό να γίνεται… «κακό παιδί». Ας μην το ξεχνάμε.

Τι είναι τα tantrums (ξέσπασμα θυμού)

Προκαλείται από το συναίσθημα της αδικίας και χαρακτηρίζεται από μια εξωστρέφεια προς το περιβάλλον, αφορά το μεταξύ των σχέσεων.

Όταν ένα παιδί κυριεύεται από το συναίσθημα της αδικία… μπουυυυμ! Υπάρχει μια ανάγκη του που δεν καλύφθηκε και απαιτείται αυτό να αλλάξει άμεσα. Κατά τη διάρκεια, το παιδί έχει –τουλάχιστον μερικό– έλεγχο των αντιδράσεών του, αυτοπροστατεύεται και ως έναν βαθμό είναι σε θέση να παρατηρήσει τη συμπεριφορά του γονέα, ώστε να προσαρμόσει την ένταση ή τη μορφή της συμπεριφοράς του κατάλληλα.

Αυτό μπορεί να εκληφθεί από τον γονέως ως «χειριστική συμπεριφορά», καθώς μόλις η ανάγκη καλυφθεί ή έστω ακουστεί, η έκρηξη εξαφανίζεται σχεδόν το ίδιο άμεσα όσο εμφανίστηκε.

Τι είναι το meltdown (αισθητηριακή κατάρρευση)

Προκαλείται από βαθιά ματαίωση ή οργανική υπερφόρτωση και το χαρακτηριστικό του είναι η στροφή εντός, προς τον ίδιο τον εαυτό. Το παιδί δεν ζητά να καλύψει κάτι, βιώνει μια βαθιά απογοήτευση που δεν μπορεί να διαχειριστεί ή ο οργανισμός του έχει εκτεθεί σε υπερβολικά πολλά ερεθίσματα που βιώνει ως απειλητικά.

Η αντίδραση είναι ενστικτώδης, δεν έχει επαφή με τους γύρω ή το περιβάλλον, συνεπώς δεν είναι σε θέση να αποφύγει τραυματισμούς και σίγουρα δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσει τι του συμβαίνει. Έχει κατακλυστεί. Η διάρκεια είναι συνήθως μεγαλύτερη και η αποκλιμάκωση σταδιακή, πολλές φορές μέχρι την πλήρη εξουθένωση του παιδιού.

Τι συμβαίνει όταν το παιδί παθαίνει meltdown;

Σε ένα meltdown τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Το παιδί με χρειάζεται και η παρουσία μου είναι απαραίτητη. Το παιδί δεν έχει επαφή με τον έξω κόσμο, είναι βυθισμένο σε κάτι πολύ δύσκολο. Αυτό που χρειάζεται είναι την ασφάλεια της παρουσίας μου μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία του και να μάθει να εμπιστεύεται ότι κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι ευχάριστο, αλλά είναι ΟΚ να συμβαίνει. Έχει αρχή, μέση και –ευτυχώς– τέλος και δεν κινδυνεύει. Σκεφτείτε το σαν μια ενήλικη κρίση πανικού. Είναι τρομακτικό, το παιδί είναι ευάλωτο και βιώνει απώλεια αυτοελέγχου. Έχει όμως εμένα.

Αυτό το άρθρο αποτελεί απόσπασμα από το e-Book “TANTRUMS & MELTDOWNS“ από τη Μαριαλένα Κατσούρα.

Γίνε μέλος στο Project Parenting και διάβασε στο e-book για τα Tantrums και Meltdowns του παιδιού και πώς να τα αντιμετωπίζεις.