Συναισθηματική Παραμέληση και οι επιπτώσεις τους στα παιδιά

Νιώθεις πως έδωσες και δίνεις τα πάντα σε αυτό το παιδί. Σταμάτησες να εργάζεσαι για να προλαβαίνεις να του μαγειρεύεις, να φροντίζεις να τρέφεται υγιεινά, να κρατάς το σπίτι καθαρό. Βλέπεις σπάνια τις φίλες σου για να το βοηθήσεις με τα μαθήματα.

Να είναι ο καλύτερος μαθητής στο πιο εκσυγχρονισμένο σχολείο. Σταμάτησες το κομμωτήριο και κάνεις οικονομία για να του αγοράζεις τα καλύτερα παιχνίδια και ρούχα.

Διάλεξες τα καλύτερα φροντιστήρια και του υπενθυμίζεις συνέχεια πόσο σπουδαίος θα γίνει και όλοι θα μιλούν γι’ αυτόν. Και φυσικά φρόντισες να το σκληραγωγήσεις. Το έμαθες να μην κλαίει για να μη φανεί αδύναμο. Να μην αντιδράει στους μεγαλύτερους και φανεί αγενής. Να μην ζητάει βοήθεια, όσο πελαγωμένο κι αν νιώθει.

Αλήθεια, έδωσες πολλά ως γονιός σε αυτό το παιδί. Θυσίασες τον προσωπικό σου χρόνο, την προσωπική σου ζωή. Αγωνίστηκες σκληρά να φροντίσεις τις βιολογικές, σωματικές, νοητικές και κοινωνικές ανάγκες του παιδιού, για να ακούς να σου λένε πόσο υπέροχο, έξυπνο και ταλαντούχο παιδί είναι και πόσο καλός γονέας είσαι εσύ.

Μα, πες μου, αλήθεια, πώς είναι η αγκαλιά του παιδιού σου; Τη θυμάσαι;

Θυμάσαι πώς είναι να το φιλάς και να σε φιλάει; Θυμάσαι τον εαυτό σου να το παρηγορεί, πριν ξεκινήσεις να του λες να πάψει να κλαίει ή να το αφήνεις μόνο του μέχρι να ηρεμήσει ή ακόμα και να το χτυπάς γιατί σε κουράζει η γκρίνια και το κλάμα; Θυμάσαι πώς είναι να του κρατάς το χέρι όσο ένιωθε φοβισμένο ή ντρεπόταν να πάει στο πάρτι ή το έσπρωχνες από την πλάτη να ορμήσει για να ξεπεράσει τους φόβους του; Θυμάσαι πότε παίξατε τελευταία φορά μαζί πριν ξεκινήσεις να του λες “Δεν προλαβαίνω τώρα. Παίξε μόνος σου.”;

Θυμάσαι πότε του είπες πόσο το καμαρώνεις πριν ξεκινήσεις να του λες “Μπορείς ακόμα καλύτερα”; Νιώθεις το παιδί σου να είναι εκεί ή να νιώθεις πως το χάνεις;

Η ανάγκη μας να παρέχουμε μια καλύτερη ποιότητα ζωής στα παιδιά, μας κάνει πολλές φορές να επικεντρωνόμαστε στα υλικά και πνευματικά αγαθά και ξεχνάμε εντελώς να αφουγκραστούμε τα συναισθήματα των παιδιών. Έν’ αγνοία μας, οδηγούμαστε σε «συναισθηματική παραμέληση», έναν όρο που δηλώνει τη δυσκολία των γονιών να κατανοήσουν και να ανταποκριθούν στις ανάγκες και τα συναισθήματα των παιδιών τους.

Παιδιά που δεν τους δόθηκε η συναισθηματική φροντίδα που είχαν ανάγκη και κανείς δεν ήταν παρών να αφουγκραστεί τον πόνο, τη θλίψη, το αίσθημα αδικίας, τη μοναξιά, την απογοήτευσή τους. Κανείς δεν ήταν εκεί να τα παρηγορήσει και να τους δώσει μια αγκαλιά όταν φοβήθηκαν, δίστασαν, ντράπηκαν. Να τους πει ένα μπράβο και να τα επαινέσει για τα κατορθώματά τους. Λέξεις που δεν ειπώθηκαν, χάδια που δεν δόθηκαν.

Ποιες είναι οι συνέπειες της συναισθηματικής παραμέλησης;

Δυστυχώς, οι συνέπειες της συναισθηματικής παραμέλησης στην ψυχολογία των παιδιών είναι σημαντικές και επηρεάζουν την ενήλικη ζωή τους.

Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον στο οποίο οι γονείς υποτιμούν και δεν δίνουν απόκριση στα συναισθήματά τους, μαθαίνουν πως δεν είναι σωστό να χαίρονται, να στενοχωριούνται, να νευριάζουν και έτσι δεν τους δίνεται η ευκαιρία να ωριμάσουν συναισθηματικά και να μάθουν πώς να διαχειρίζονται τα ευχάριστα ή δυσάρεστα συναισθήματα. Τα παιδιά αυτά νιώθουν ντροπή για τα συναισθήματα που τα κατακλύζουν και φόβο να τα εκφράσουν. Προτιμούν να τα κρύβουν και αφήνουν το καταπνιγμένο τους συναίσθημα να εμφανίζεται με τη μορφή κάποιας ψυχοσωματικής πάθησης.

Ένα παιδί που δεν μαθαίνει να εμπιστεύεται, να εκφράζει το πώς νιώθει και να ζητάει βοήθεια όποτε τη χρειάζεται, απομονώνεται, κλείνεται στον εαυτό του και δυσκολεύεται να χτίσει νέες σχέσεις. Θεωρεί ότι κανείς δεν ενδιαφέρεται για το πώς νιώθει ή ότι θα γίνει βάρος, αν αποφασίσει να μιλήσει σε κάποιον.
Τα παιδιά που μεγαλώνουν μ’ αυτόν τον τρόπο έχουν την τάση να κατακρίνουν τον ίδιο τους τον εαυτό, όταν κάνουν κάτι που «δεν είναι», όπως τους έμαθαν οι γονείς τους. Κατηγορούν τα συναισθήματά τους, γίνονται αυστηροί με τον εαυτό τους. Δεν έχουν χτίσει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή τους. Κι ένα άτομο που δεν έχει νιώσει να φροντίζεται συναισθηματικά, δεν θα νιώσει ποτέ ικανό να εκτιμήσει τον εαυτό του για αυτό που πραγματικά είναι κι όχι αυτό που θα έπρεπε να είναι. Και δεν θα μάθει να αυτοφροντίζεται.

Πώς μπορούμε να αποτρέψουμε τη συναισθηματική παραμέληση;

Οι περισσότεροι γονείς παρασυρόμαστε από τις δουλειές, την κούραση και τις υποχρεώσεις και αμελούμε να δώσουμε στα παιδιά αυτό που είναι τόσο αναγκαίο για την ψυχική τους υγεία. Πάρτε τα παιδιά σας αγκαλιά, αφουγκραστείτε τα όταν σας διηγούνται ιστορίες πραγματικές ή και φανταστικές, ρωτήστε τα για το πώς νιώθουν, δείξτε ενδιαφέρον για ότι καλό ή κακό τους συνέβη. Παίξτε μαζί τους. Δώστε χρόνο στο να τα αφουγκραστείτε, να μείνετε με το συναίσθημά τους, να βιώσετε μαζί τον πόνο και την χαρά τους.

Ζήστε την κάθε στιγμή και επικεντρωθείτε σε αυτή, χωρίς να ανησυχείτε για το τι θα γίνει μετά. Δείξτε αποδοχή και αγαπήστε Άνευ Όρων τα παιδιά σας. Χωρίς απαιτήσεις, προσδοκίες και όνειρα. Γεμίστε την ψυχή τους με την αγάπη που κρύβετε μέσα σας.

Τα συναισθηματικά χορτασμένα παιδιά είναι οι μελλοντικοί ψυχικά υγιείς ενήλικες.