Προετοιμασία για μια προγραμματισμένη καισαρική τομή

Όταν ιατρικοί λόγοι καθιστούν απαραίτητο να γίνει μια προγραμματισμένη καισαρική τομή, αυτό μπορεί να φέρει μεγάλη αναστάτωση στην έγκυο. Σε κάποιες περιπτώσεις η καισαρική τομή είναι μια σωτήρια επέμβαση για τη γυναίκα και το έμβρυο. Πώς μπορούμε όμως να προετοιμαστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για την ημέρα του τοκετού; Τι είδους προετοιμασία χρειάζεται για μία προγραμματισμένη καισαρική τομή; Το παρόν άρθρο αποσκοπεί στην ενημέρωση και ενδυνάμωση των γυναικών που βρίσκονται αντιμέτωπες με μια τέτοια διάγνωση. 

Υπάρχουν πολλά που μπορείς να κάνεις ώστε να δημιουργήσεις ιδανικές συνθήκες για εσένα και το μωρό σου! Η προετοιμασία για την προγραμματισμένη καισαρική και η συμμετοχή σου στον τοκετό είναι εξίσου σημαντική, όπως αν γεννούσες φυσιολογικά. 

Προετοιμασία για την καισαρική πριν τον τοκετό

1. Ενημερώσου για το πότε είναι η αργότερη δυνατή και ταυτόχρονα ιατρικά ασφαλής ημερομηνία προγραμματισμού της καισαρικής τομής. Το έμβρυο επωφελείται από κάθε περαιτέρω ημέρα που παραμένει στη μήτρα, καθώς ωριμάζει και αναπτύσσεται. Ειδικά αν η καισαρική προγραμματίζεται λόγω επιπωματικού πλακούντα (όταν ο πλακούντας καλύπτει τον τράχηλο της μήτρας) πρέπει να αποφευχθεί αυστηρά η έναρξη του τοκετού. Ο ορισμός της ημερομηνίας είναι μια απόφαση όπου θα πρέπει να ληφθούν υπόψη πολλοί παράγοντες από κοινού με τον/την ιατρό σου.
2. Αποφάσισε αν θέλεις να γεννήσεις σε ιδιωτικό ή σε δημόσιο μαιευτήριο. Σε ιδιωτικό μαιευτήριο έχεις μεγαλύτερη ευχέρεια διαμόρφωσης των συνθηκών του τοκετού σου. Δυστυχώς στην Ελλάδα ανεξαρτήτως δομής δεν επιτρέπεται ακόμα η είσοδος των συντρόφων στο χειρουργείο κατά τη διάρκεια της καισαρικής τομής. Μίλα με τον/την ιατρό σου για τις επιθυμίες σου. Μόνο έτσι μπορούν να αλλάξουν οι παρωχημένες συνθήκες.
3. Κλείσε ραντεβού με μια ανεξάρτητη μαία. Θα σου εξηγήσει εξατομικευμένα όλη τη διαδικασία της καισαρικής τομής, καθώς και πώς μπορείς να προετοιμαστείς καλύτερα. Μαζί θα φτιάξετε το πλάνο τοκετού σου. Αν θέλεις μπορεί να σε συνοδεύσει και κατά τη διάρκεια του τοκετού και να σε υποστηρίξει στον πρώτο θηλασμό.
4. Μάθε την άμελξη γάλακτος με το χέρι. Θα εξοικειωθείς με το στήθος σου και θα αναπτύξεις μεγάλη αυτοπεποίθηση για τις ικανότητες του σώματός σου. Ο μαστός παράγει ήδη από το δεύτερο τρίμηνο της κύησης μητρικό γάλα για να μπορέσει να σιτίσει ακόμα και ένα πολύ πρόωρο μωρό. Μετά την 36^η  εβδομάδα κύησης μπορείς να ξεκινήσεις να συλλέγεις πρωτόγαλα. Μην ανησυχείς, δεν θα λείψει από το νεογνό σου, καθώς παράγεται συνεχώς. Προμηθεύσου σύριγγες του 1ml (χωρίς βελόνα) από το φαρμακείο και πώματα σε αποστειρωμένη συσκευασία για να της σφραγίσεις μόλις γεμίσουν. Μην σε αποθαρρύνει η μικρή ποσότητα: Το μέγεθος του στομάχου ενός νεογνού είναι όσο ένα κεράσι, συνεπώς 1-2 ml πρωτόγαλα ανά γεύμα καλύπτουν τις ανάγκες του το πρώτο εικοσιτετράωρο! Αφού συλλέξεις το πρωτόγαλα, σημείωσε το όνομά σου και την ημερομηνία και ώρα της άμελξης πάνω στις σύριγγες και αποθήκευσέ τις στην κατάψυξη. Μην ξεχάσεις να τις πάρεις μαζί σου την ημέρα του τοκετού! Αναζήτησε στο ίντερνετ «Antenatal expression of Colostrum» για περισσότερες οδηγίες και διάβασε τις αντενδείξεις, καθώς ο ερεθισμός των θηλών μπορεί να προκαλέσει συσπάσεις στη μήτρα. (NHS) (League). 
5. Καθώς η τομή γίνεται χαμηλά στην κοιλιά, κοντά στο ηβικό τρίχωμα, προτίμησε να αποτριχώσεις την μπροστινή περιοχή του αιδοίου σου την ημέρα πριν το χειρουργείο. Έτσι θα αποφύγεις το ξύρισμα με φθηνά ξυραφάκια μίας χρήσης στο μαιευτήριο. 

Προετοιμασία για την καισαρική την ημέρα του τοκετού

6. Θα χρειαστεί να πας νωρίς το πρωί, νηστική στο μαιευτήριο. Κατά την παραλαβή θα σου ζητηθεί να φορέσεις μια ρόμπα η οποία είναι ανοιχτή από τη μια πλευρά. Συζήτησε με τον/την ιατρό σου αν μπορείς να φοράς από κάτω ένα ελαστικό στράπλες τοπ κάτω από το οποίο μπορεί να μπει το μωρό σου σε άμεση επαφή δέρμα με δέρμα αφού γεννηθεί.  (Bonding-Top/C-Section Top)
7. Ζήτησε ο φλεβοκαθετήρας αν είναι δυνατόν να μην τοποθετηθεί στην περιοχή του αγκώνα σου, καθώς θα σε ενοχλήσει στον θηλασμό. Ενθάρρυνε το προσωπικό να τον τοποθετήσει σε σημείο του πήχη ή του χεριού όπου θα ενοχλεί λιγότερο. Ζήτα ο ουροκαθετήρας να τοποθετηθεί αφού δράσει η αναισθησία μέσα στην αίθουσα του χειρουργείου.
8. Επίλεξε την επισκληρίδιο αναισθησία έναντι της ολικής νάρκωσης. Η επισκληρίδιος μουδιάζει παροδικά το σώμα σου από τη μέση και κάτω καθώς παραμένεις ξύπνια. Έτσι θα μπορείς να συμμετέχεις τη στιγμή που γεννιέται το μωρό σου και η μετεγχειρητική προσαρμογή θα είναι πιο εύκολη. Πριν ξεκινήσει ο/η ιατρός θα βεβαιωθεί ότι δεν νιώθεις πόνο. Θα νιώσεις το άγγιγμα κι ένα δυνατό κούνημα τη στιγμή που βγαίνει το μωρό.
9. Οι περισσότερες γυναίκες ξαφνιάζονται με το πόσο γρήγορα εκμαιεύεται το μωρό αφού ξεκινήσει το χειρουργείο. Από την έναρξη του χειρουργείου μέχρι να ακούσεις το πρώτο κλάμα του μωρού σου μπορεί να περάσουν μόνο λίγα λεπτά! Αντιθέτως, η διάρκεια της συρραφής ύστερα μπορεί να διαρκέσει μέχρι και μια ώρα.
10. Συζήτησε με τον/την ιατρό σου αν είναι εφικτό να επικρατεί μια ήρεμη ατμόσφαιρα που να σέβεται τη διαδικασία της γέννας. Πιθανόν να ξαφνιαστείς από τον μεγάλο αριθμό ατόμων που συμμετέχει σε ένα χειρουργείο (γυναικολόγοι, μαίες, παιδίατροι, νοσηλευτικό προσωπικό, αναισθησιολόγος, κ.λπ) Μπορείς να ακούς απαλή μουσική μέσω ακουστικών ή κάποιον διαλογισμό Hypnobirthing που να σε χαλαρώνει.
11. Ρώτησε τον/την ιατρό σου αν είναι εφικτή η καθυστερημένη απολίνωση του ομφάλιου λώρου. Κάθε παραπάνω δευτερόλεπτο κατά το οποίο το νεογνό λαμβάνει το αίμα που χρειάζεται από τον πλακούντα μέσω του ομφάλιου λώρου είναι πολύτιμο για την υγεία του. (Welsh, 2020)
12. Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου συνηθίζεται να σταθεροποιούνται τα χέρια της γυναίκας δεξιά και αριστερά.  Συζήτησε με τον/την ιατρό σου αν αυτό είναι απαραίτητο ή αν μπορείς να τα λύσεις για να αγκαλιάσεις το μωρό σου. 

Προετοιμασία για την καισαρική μετά τον τοκετό

13. Αν δεν μπορεί να παραμείνει κοντά σου το μωρό, ζήτησε να παραμείνει με τον/τη σύντροφό σου σε επαφή δέρμα με δέρμα. Είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος για να διατηρήσει σταθερή θερμοκρασία σώματος ένα νεογνό, να προσαρμοστεί στην εξωμήτρια ζωή ενώ παράλληλα θα έχει καλύτερα επίπεδα γλυκόζης. (Chiruvolu, 2017)
14. Ενημερώσου για τις συνήθεις πρακτικές και παρεμβάσεις στα νεογνά. Αν είναι υγιές, θέλεις να γίνει αναρρόφηση της μύτης και του φάρυγγα; Συναινείς στην προληπτική χορήγηση αντιβιοτικών σταγόνων στα μάτια του; Γνωρίζεις τι είναι η Βιταμίνη Κ; Θέλεις το προσωπικό να πλύνει το μωρό σου; (Παπαβέντσης)
15. Ζήτησε από τη μαία σου να σε υποστηρίξει κατά τον πρώτο θηλασμό ήδη μέσα στο χειρουργείο. Ενημερώσου από πριν για τις στάσεις θηλασμού μετά από καισαρική. Μην ανησυχήσεις αν δεν τα καταφέρεις αμέσως, αφού ιδανικά θα έχεις το πρωτόγαλα μαζί σου!
16. Έχε κατανόηση με το σώμα σου. Μην διστάσεις να ζητήσεις παυσίπονα όταν πονάς. Η παρακεταμόλη και η ιβουπροφαίνη είναι αναλγητικά συμβατά με τον θηλασμό. Ζήτησε βοήθεια για τις πρώτες βόλτες στην τουαλέτα και απόλαυσε όσο περισσότερο την άμεση επαφή δέρμα με δέρμα με το νεογνό σου. Περιόρισε όσο χρειάζεται τις επισκέψεις συγγενών και φίλων.
17. Ζήτα την υποστήριξη από μια ελεύθερη επαγγελματία μαία στη λοχεία! Η μαία θα έρθει στο σπίτι σου για να σε βοηθήσει να θηλάσεις ανώδυνα, να εκτιμήσει την επούλωση της καισαρικής τομής και να λύσει όλες σου τις απορίες σχετικά με την άφιξη του νέου μέλους της οικογένειας!

Συγχαρητήρια, είσαι πλέον πολύ καλά ενημερωμένη για τις επιλογές που έχεις ώστε να συμβάλλεις στην εμπειρία του τοκετού σου όταν είναι προγραμματισμένη μια καισαρική τομή! Σου εύχομαι μια ενδυναμωτική, όμορφη εμπειρία όταν επιτέλους μπορέσεις να κρατήσεις το παιδί σου στην αγκαλιά σου!

Από τη Δήμητρα Κουτουμάνου, Μαία
info@dimitra.life