Μαθησιακές Δυσκολίες, ε και;

Ξεκινάει η νέα σχολική χρονιά και εύλογα υπάρχει αγωνία και ανησυχία για την επίδοση των παιδιών στο σχολείο. Κάποιοι μαθητές επιτυγχάνουν τα μέγιστα αποτελέσματα, ενώ κάποιοι άλλοι παρά το γεγονός ότι προσπαθούν δυσκολεύονται και δεν πετυχαίνουν αυτά που θέλουν. Παλιότερα, υπήρχε η άποψη ότι «δεν παίρνουν όλα παιδιά τα γράμματα». Η επιστήμη όμως μας έχει αποδείξει ότι δεν είναι έτσι. Πολλά παιδιά έχουν μαθησιακές δυσκολίες και γι’ αυτό δεν μπορούν να επιτύχουν τα αποτελέσματα που θέλουν.

Τι είναι όμως οι μαθησιακές δυσκολίες;

Με τον όρο ειδικές μαθησιακές δυσκολίες εννοούμε μια νευρολογική διαταραχή η οποία επηρεάζει μία ή και περισσότερες από τις βασικές ψυχολογικές διαδικασίες που σχετίζονται με την χρήση η την κατανόηση του λόγου, γραπτού ή προφορικού. Η διαταραχή αυτή μπορεί να εκδηλωθεί ως αδυναμία του παιδιού στο να μιλάει, να σκέφτεται, να ακούει, να διαβάζει, να κάνει μαθηματικές πράξεις ή να προφέρει λέξεις. Οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες δε σχετίζονται με χαμηλή νοημοσύνη, τα παιδιά που εμφανίζουν ΕΜΔ έχουν δείκτη νοημοσύνης ίσο ή και μεγαλύτερο του μέσου όρου.

Να σημειωθεί εδώ, ότι στην κατηγορία αυτή δεν ανήκουν παιδιά τα οποία εμφανίζουν τις παραπάνω δυσκολίες λόγω οπτικών ή ακουστικών αναπηριών, νοητικής υστέρησης, χαμηλού κοινωνικο-πολιτισμικού περιβάλλοντος.

Μαθησιακές δυσκολίες: Ποιες είναι;

Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες

Οι ΕΜΔ εμφανίζονται ως δυσκολίες στην ανάγνωση, στο γραπτό λόγο και στα μαθηματικά. Κάποια από τα βασικότερα συμπτώματα ανάλογα με την περιοχή της δυσκολίας είναι τα παρακάτω:

Δυσκολίες στην ανάγνωση

• Αργός ρυθμός ανάγνωσης
• Παράλειψη ή πρόσθεση γραμμάτων (π.χ. πέτρα – πέρτρα)
• Αντικατάσταση ή αντιμετάθεση γραμμάτων (π.χ. καρέκλα – καρέλκα)
• Δυσκολίες στη διάκριση γθόγγων (π.χ. β/φ, δ/θ, γ/χ, τ/κ Θάνος – Δάνος)
• Σύγχυση στην εναλλαγή στην επόμενη γραμμή (π.χ. πηδάει σειρές ή διαβάζει δύο φορές την ίδια)
• Δυσκολίες στην κατανόηση κειμένου
• Κίνηση του κεφαλιού κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης
• Παράλειψη η πρόσθεση ολόκληρων λέξεων στο κείμενο.

Δυσκολίες στον Γραπτό Λόγο

• Προσπάθεια αποφυγής του γραψίματος
• Ακατάστατο γραπτό
• Μουτζουρωμένο, τσαλακωμένο ή και σκισμένο γραπτό
• Άσχημος γραφικός χαρακτήρας
• Χρήση κεφαλαίων γραμμάτων ανέμσα στα μικρά (π.χ. δΕντρΟ)
• Αντικατάσταση φθόγγων (π.χ ε/α, χ/θ, μ/ν).
• Παράλειψη ή πρόσθεση φθόγγων (πχ.χ παράθυρο – παρθυρο).
• Παράλειψη ή πρόσθεση συλλαβών (π.χ. καρέκλα – καρερέκλα)
• Σπάνια χρήση τονισμού
• Πολλά ορθογραφικά λάθη
• Πολλά γραμματικά λάθη σε αντικείμενα που έχει διδαχθεί συστηματικά
• Αλλαγή θέσης ψηφίων σε πολυψήφιους αριθμούς
• Καθρεπτική γραφή (π.χ. 3 – ε)

Δυσκολίες στα μαθηματικά

• Δυσκολία στην κατανόηση των αριθμών, της ποσότητας, των πράξεων και του υπολογισμού.
• Δυσκολία στην μαθηματική ικανότητα, δηλαδή στην εφαρμογή των μαθηματικών πράξεων για την επίλυση προβλημάτων.

Οι ΕΜΔ είναι μια εφ’ όρου ζωής διαταραχή με την οποία το άτομο θα πρέπει να μάθει να ζει. Όλα τα παραπάνω συμπτώματα όμως μπορούν με την κατάλληλη αντιμετώπιση να ελεγχθούν και να περιοριστούν σε σημαντικό βαθμό. Για να επιτευχθεί αυτό σημαντική είναι η βοήθεια των εκπαιδευτικών, αλλά υπάρχουν πράγματα που μπορούν να κάνουν και οι ίδιοι οι γονείς για να βοηθήσουν τα παιδιά τους.

Πως μπορείτε να βοηθήσετε οι γονείς;

• Αρχικά, πρέπει να αποδεχτείτε τις δυσκολίες του παιδιού σας.
• Προτείνεται η στενή συνεργασία και επικοινωνία με το σχολείο.
• Μόλις αναγνωρίσετε ότι το παιδί σας έχει δυσκολίες απευθυνθείτε σε ειδικό και σωστή αξιολόγηση,
• Μετά την αξιολόγηση, ακολουθήστε τις οδηγίες – συμβουλές του ειδικού και ενημερώστε τον/την δάσκαλο/α του παιδιού.
• Σχεδιάστε μαζί με το παιδί ένα πρόγραμμα για την μελέτη του. Το πρόγραμμα δεν πρέπει να είναι πολύ πιεστικό. Θα πρέπει να υπάρχει συνέπεια στην τήρηση του προγράμματος από όλα τα μέλη της οικογένειας.
• Αναγνωρίστε τις δυσκολίες και τις δυνατότητες του παιδιού σας και θέστε υλοποιήσιμους στόχους.
• Σημαντικό είναι να νιώθει το παιδί την στήριξη και την ενθάρρυνσή σας.
• Θα πρέπει να διαμορφώσετε κατάλληλα το χώρο μελέτης. Καλός φωτισμός, όχι πολλά ερεθίσματα, ίσια καρέκλα, αν δεν φτάνουν τα πόδια του παιδιού στο πάτωμα καλό είναι να χρησιμοποιείτε υποπόδιο.
• Σημαντικό είναι να επιτρέπετε στο παιδί να κάνει συχνά διαλείμματα.
• Επιπλέον, πρέπει να αναγνωρίζετε την ανάγκη του παιδιού σας για παιχνίδι, εκτόνωση και χαλάρωση.
• Αποδοτικό κρίνεται να παρέχετε στο παιδί ευκαιρίες για ανάληψη πρωτοβουλιών.
• Θα πρέπει να το βοηθήσετε να διαμορφώσει μια υπεύθυνη και ανεξάρτητη προσωπικότητα. Αναθέστε του ευθύνες και αρμοδιότητες που είναι σε θέσει να αναλάβει π.χ. τακτοποίηση δωματίου, ντύσιμο κτλ
• Σημαντικό είναι να δείξετε στο παιδί σας ότι έχετε απαιτήσεις από αυτό. Οι απαιτήσεις να αφορούν κυρίως τη συνέπεια του και όχι την απόδοση του.
• Οριοθετήστε τη συμπεριφορά του και μείνετε σταθερή σε αυτά τα όρια.
• Μιλήστε για τις συνέπειες των πράξεων, τόσο τις θετικές όσο και τις αρνητικές.
• Να θυμάστε να επιβραβεύετε την προσπάθεια του παιδιού σας.
• Ενδυναμώστε το, ώστε να μπορεί να δέχεται και να διαχειρίζεται την αποτυχία.
• Δημιουργήστε καρτέλες για να το βοηθήσετε σε διάφορες δραστηριότητες, για παράδειγμα δημιουργήστε λίστα με τα πράγματα που χρειάζεται να έχει μέσα η τσάντα του, ώστε να την φτιάχνει μόνο του.

Οποιαδήποτε αποτυχία στο μαθησιακό αποτέλεσμα του παιδιού,

δε πρέπει να την χρεωθείτε ως προσωπική σας αποτυχία. Προσπαθήστε να μην απογοητεύεστε. Ελέγξτε το άγχος σας και τα αρνητικά συναισθήματα και μην τα μεταδίδετε στο παιδί σας. Η δική σας θετική και ενθαρρυντική στάση θα το βοηθήσει στην πραγματοποίηση εξέλιξης και στην επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί.