Αυτό το καλοκαίρι δεν μοιάζει με κανένα από όσα έχουμε ζήσει μέχρι σήμερα. Αυτό το καλοκαίρι μετά τη καραντίνα, έρχεται με τον φόβο της πανδημίας να πλανάται παντού γύρω μας.
O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει προειδοποιήσει, ήδη από τον περασμένο Μάιο, ότι τους μήνες που έρχονται θα υπάρξει ραγδαία αύξηση των ψυχικών νοσημάτων, καθώς η κοινωνική απομόνωση, ο φόβος της μόλυνσης και η απώλεια αγαπημένων προσώπων επιδεινώνεται από τον πόνο και την ανησυχία που προκαλεί η απώλεια εισοδήματος ή/ και η απώλεια της εργασίας. Ήδη, μελέτες αναφέρουν τριπλασιασμό των ποσοστών άγχους και κατάθλιψης σε πολλές χώρες του κόσμου.
Μία από τις ομάδες που επλήγησαν περισσότερο από την καραντίνα ήταν τα παιδιά και οι έφηβοι
Αυτό συμβάινει λόγω της έλλειψης της διαπροσωπικής επαφής με τους συνομηλίκους τους. Έζησαν την κοινωνική απομόνωση και τη μοναξιά, κάτι που οι ειδικοί επισημαίνουν ότι θα αφήσει σημαντικά σημάδια στην ψυχή τους. Ήταν εκείνοι που έκαναν τις μεγαλύτερες θυσίες και κλήθηκαν να προσαρμοστούν από τη μία μέρα στην άλλη σε μια πολύ διαφορετική πραγματικότητα από εκείνη που γνώριζαν έως τότε.
Ευερεθιστότητα, αδυναμία συγκέντρωσης και νευρικότητα ήταν τα κύρια συμπτώματα που παρατήρησαν στα παιδιά τους γονείς από την Ιταλία και την Ισπανία. Επίσης, η ενδοοικογενειακή βία που αυξήθηκε κατακόρυφα στη διάρκεια της πανδημίας, κατέστησε τα παιδιά μάρτυρες ή θύματά της.
Ποιοι έχουν επιβαρυνθεί περισσότερο
- Φυσικά πολύ σημαντική ήταν η επιβάρυνση στην ψυχική υγεία εκείνων που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, όπως ο ιατρικός κλάδος, όπου έζησαν με τον φόβο της μόλυνσης και κλήθηκαν να πάρουν δύσκολες αποφάσεις, σχετικά με τη ζωή και τον θάνατο συνανθρώπων μας.
- Σημαντική ήταν επίσης η επιβάρυνση για τις γυναίκες, που βρέθηκαν να ακροβατούν μεταξύ των πολλαπλών τους ρόλων, στους οποίους ήλθε να προστεθεί ένας ακόμη: αυτός της κατ’ οίκον εκπαίδευσης.
- Επίσης, οι ηλικιωμένοι, κυρίως λόγω του φόβου του θανάτου αλλά και της μεγαλύτερης απομόνωσης για λόγους ασφαλείας. Στερήθηκαν επισκέψεις από παιδιά και εγγόνια, ακόμα και φίλων ή γειτόνων.
- Τα άτομα με προϋπάρχοντα ψυχικά νοσήματα, επειδή δεν είχαν πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
- Οι εργαζόμενοι, οι οποίοι την επόμενη μέρα καλούνται να αντιμετωπίσουν την απώλεια εισοδήματος ή της εργασίας τους και να διαχειριστούν την εργασιακή ανασφάλεια που προβάλλει πιο έντονη από ποτέ, σε μια οικονομία, που τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει υποστεί ισχυρότατο πλήγμα. Δεν λείπουν ωστόσο κι εκείνοι που επιστρέφουν στη δουλειά τους με ένα βαθύ αίσθημα ανακούφισης – καθώς η εργασία τους παρέχει σκοπό στη ζωή.
- Οι εργοδότες, οι οποίοι καλούνται να παλέψουν με τα απόνερα μιας τσακισμένης από την πανδημία οικονομίας.
H θετική πλευρά
Το lockdown ωστόσο, είχε και τη θετική του πλευρά. Ενίσχυσε τις σχέσεις της οικογένειας (αν και σε πολλές περιπτώσεις τις διατάραξε-είναι χαρακτηριστικό ότι σε παγκόσμιο επίπεδο παρατηρείται μετά την καραντίνα, αύξηση των διαζυγίων).
Συναισθήματα
Εν μέσω πανδημίας κυριάρχησε το άγχος, η κατάθλιψη, η μοναξιά και το αίσθημα αβοήθητου, ενώ πολλά και διαφορετικά είναι τα συναισθήματα που συνυπάρχουν στην κοινωνία την επόμενη μέρα. Η χαρά, ειδικά στα μικρά παιδιά που κατάφεραν επιτέλους να ξαναδούν τους αγαπημένους τους φίλους και να επανέλθουν στις συνηθισμένες τους δραστηριότητες. Κοντά σε αυτήν και ο φόβος, ιδίως από τους γονείς που ανησυχούν, τόσο για την υγεία των παιδιών τους, τη δική τους και την υγεία των ηλικιωμένων γονέων τους.
Αλλά και η αβεβαιότητα για το αύριο. Η πανδημία ήλθε να κλονίσει συθέμελα το αίσθημα ασφάλειας που κυριαρχούσε στις σύγχρονες κοινωνίες- ας μην ξεχνάμε πως είμαστε όντα της συνήθειας, και να δώσει ένα πολύ δυνατό πλήγμα στον αυθορμητισμό μας. Τώρα πια, πριν από κάθε αυθόρμητη σκέψη ή ενέργεια, υπάρχει ο κορωνοϊός…
Από την άλλη πλευρά υπάρχει βέβαια και μια μερίδα ανθρώπων που «αρνούνται» την πραγματικότητα
Ίσως διότι είναι πολύ βαριά για να την αντέξουν και συμπεριφέρονται σαν να μην συνέβη κάτι. Έχουν αφήσει πίσω τους κάθε μέτρο προστασίας και φέρονται σαν να μην υπάρχει καμία απειλή. Συνωστίζονται σε διάφορα μέρη αδιακρίτως κι αυτό κάνει τους υπόλοιπους και πολλούς επαγγελματίες να φοβούνται για νέο lock down.
Καταστηματάρχες και επαγγελματίες στον τουρισμό που τόσο έχει πληγεί καλούνται να προσαρμοστούν σε νέα δεδομένα και μεγάλες απαιτήσεις. Συναισθήματα άγχους και η πίεσης που βιώνονται είναι μεγάλα. Υπάρχει μεγάλη αμφιθυμία για την άφιξη τουριστών από το εξωτερικό. Από τη μια μεριά ανυπομονούν για να δουλέψουν κι από την άλλη φοβούνται ότι εκτός από συνάλλαγμα ή έσοδα θα φέρουν και νέα κρούσματα. Ο εγχώριος τουρισμός επίσης είναι σε μεγάλο ποσοστό σε δίλλημα, με αποτέλεσμα οι επαγγελματίες του χώρου (επιχειρηματίες και προσωπικό) να βρίσκονται σε πρωτόγνωρη κατάσταση.
Η «επιστροφή»
Πώς θα πρέπει να γίνει η επιστροφή στην παλιά μας ζωή; Και πώς θα διαχειριστούμε τον φόβο που μας διακατέχει;
Η απάντηση είναι χρόνος και προσαρμογή.
Φροντίστε να επανέλθετε σιγά σιγά στη νέα καθημερινότητα και μην βιάζεστε να ξαναβρείτε τους ρυθμούς σας. Δημιουργήστε συνθήκες που σας δημιουργούν αίσθημα ασφάλειας. Τηρήστε τα μέτρα ασφαλείας ανεξαρτήτως του τι κάνουν ή δεν κάνουν οι άλλοι γύρω σας. Οι καιρικές συνθήκες θα το κάνουν πιο δύσκολο αλλά με ψυχραιμία και υπομονή θα τα καταφέρετε.
Είναι λογικό να αισθάνεστε αμήχανοι και μουδιασμένοι. Η ανθρωπότητα βίωσε κάτι αιφνίδιο και τρομαχτικό. Μην έχετε παράλογες απαιτήσεις από τον εαυτό σας. Αποδεχθείτε τη νέα κανονικότητα και τα συναισθήματά σας. Μη διστάσετε να αναζητήσετε βοήθεια από κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας, αν το άγχος σας επιμένει και επηρεάζει τη λειτουργικότητά σας και την προσωπική ή επαγγελματική σας ζωή.
Πλέον και ο κλάδος της ψυχική υγείας έχει κι εκείνος προσπαθήσει να εγκλιματιστεί με τις νέες ανάγκες και απαιτήσεις των καιρών κι εφόσον σας είναι ίσως δύσκολο στο μέρος που βρίσκεστε να βρείτε κάποιον να συμβουλευτείτε από κοντά μπορείτε να βρείτε εναλλακτικά κάποιον για συνεδρία μέσω διαδικτύου.
Λύσεις υπάρχουν!
Καλό και ασφαλές καλοκαίρι για όλους!
Από την Έλενα Μπογδάνου, Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας
info@se-therapeia.gr
