Παρουσία ή απουσία του συντρόφου στη γέννα & μαιευτική βία: Τον αγγίζει, τον αφορά, γιατί;

Σ’ αυτό το βίντεο η Όλυ Πατσούρα, Βοηθός μητρότητας, Βιολόγος, Ολιστική θεραπεύτρια & η Φωτεινή Μελετάκη, Βοηθός μητρότητας, Εισηγήτρια περιγεννητικής γιόγκα, μιλούν για τη μαιευτική βία στις περιπτώσεις όπου προϋπάρχει ή εμφανίζεται παθολογία στην εγκυμοσύνη. Προσκεκλημένοι σε αυτή την εκπομπή ήταν η μαία μας Έλλη Καστρίκα και οι γονείς Δονάτος Σωτηρίου και Φίλιππος Καλλιάρας, όπου μας μίλησαν για την παρουσία ή την απουσία του συντρόφου στη γέννα.

Ποια η συντροφιά των γυναικών στη γέννα;

Μέχρι πρόσφατα στη χώρα μας, αλλά ακόμη και σήμερα σε διάφορες περιοχές του κόσμου, συνήθως οι γυναίκες γεννούσαν μέσα στην αγκαλιά και στα φροντιστικά χέρια άλλων γυναικών (και οι ίδιες με τη σειρά τους πρόσφεραν αυτή τη φροντίδα σε άλλες γυναίκες).

Ποια η θέση του συντρόφου στη γέννα;

Από όσα μπορούμε να γνωρίζουμε, οι άντρες της οικογένειας, ο σύντροφός της, βρίσκονταν στον αμέσως επόμενο ομόκεντρο κύκλο προστασίας και φροντίδας της διαδικασίας της γέννησης: Συχνά έπαιζαν τον ρόλο φύλακα και σκοπού έτσι ώστε τίποτα από το εξωτερικό περιβάλλον να μην διαταράξει τη διαδικασία της γέννας, ούτε άγρια ζώα, ούτε “ξένοι άνθρωποι”, ούτε οι καιρικές ή άλλες συνθήκες. 

Πιο πρόσφατα, οι άντρες αναλάμβαναν ρόλο περιφερειακού βοηθού, παρέχοντας πρακτική βοήθεια στις γυναίκες που υποστήριζαν την σύντροφό του στη γέννηση του παιδιού τους. Υπάρχουν όμως καταγραφές και από περιοχές του κόσμου όπου ο σύντροφος έχει πιο ενεργό ρόλο στον τοκετό. Ακόμη και σήμερα, σε περιοχές δύσβατες και δυσπρόσιτες, πολύ συχνά τον ρόλο της μαίας και της βοηθού μητρότητας αναλαμβάνει ο σύντροφος της γυναίκας, καθώς είναι συχνά ο μοναδικός ενήλικας που βρίσκεται κοντά της την ώρα της γέννας.

Τελικά γιατί απουσιάζει ο σύντροφος από τη γέννα;

Με τον τρόπο που εξελίχθηκε μέχρι τώρα η σύγχρονη κοινωνία, η υπόσταση της κοινότητας διαλύθηκε -σχεδόν χάθηκε η ίδια η έννοια της κοινότητας- και το ίδιο συνέβη και στους κύκλους των γυναικών και στους κύκλους των ανδρών. Ακόμη και η διευρυμένη οικογένεια, που ανήκει στο πολύ πρόσφατο παρελθόν, είναι πια ανύπαρκτη και οι περισσότεροι άνθρωποι μεγαλώνουν στο κοινωνικό μόρφωμα της πυρηνικής οικογένειας: γονείς + παιδιά. Όλους τους υπόλοιπους κοινωνικούς ρόλους (όσους έχουν ακόμα παραμείνει αναγκαίοι για την οριακή λειτουργία των ανθρώπων στην κοινωνία) τους έχουν αναλάβει οι ειδικοί, δηλαδή εξειδικευμένοι επαγγελματίες επί πληρωμή: νταντάδες, μαίες, βοηθοί μητρότητας, γιατροί, επαγγελματίες δημιουργικής απασχόλησης, κ.τ.λ. 

Πώς επηρεάζεται ο ρόλος του συντρόφου;

Σε αυτή την εκπομπή μας ενδιαφέρει να δούμε πώς αυτή η βαθιά κοινωνική αλλαγή επηρεάζει τον ρόλο που παίζει τώρα πια ο σύντροφος στη γέννηση των παιδιών του. Θα αναφερθούμε αναλυτικά στις πιο κοινές περιπτώσεις που η γυναίκα και το μωρό βιώνουν μαιευτική βία σε σχέση με την παρουσία/απουσία του/της συντρόφου στον τοκετό και αμέσως μετά, καθώς και στις πιθανές συνέπειές τους:

• Αποσύνδεση και επιβολή άγνοιας σχετικά με φυσιολογικές λειτουργίες του σώματος όπως ο τοκετός και θηλασμός – συστημική/πατριαρχική βία.
• Πληροφορία ή παραπληροφόρηση σχετικά με τη σημασία του ρόλου του άντρα συντρόφου στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού – μαιευτική βία. 
• Παρεμπόδιση της παρουσίας του/της συντρόφου στη διάρκεια του τοκετού (πώς το βιώνει η επίτοκος, πώς το βιώνει ο/η σύντροφος). 
• Επιβολή της παρουσίας της παρουσίας του/της συντρόφου στη διάρκεια του τοκετού (πώς το βιώνει η επίτοκος, πώς το βιώνει ο/η σύντροφος).
• Υποτιμητικά σχόλια και λεκτική βία προς τον άντρα σύντροφο – “βγάλτε τον έξω τώρα, θα λιποθυμήσει έτσι όπως το πάει, αυτός μας έλειπε τώρα”. 
• Δευτερογενές ή έμμεσο τραύμα καθώς ο/η σύντροφος γίνεται αυτόπτης μάρτυρας μαιευτικής βίας προς τη μητέρα ή/και το μωρό.
• Παρεμπόδιση της παρουσίας του/της συντρόφου αμέσως μετά τον τοκετό, είτε δίπλα στη μητέρα, είτε δίπλα στο μωρό.

Ποιες οι συνέπειες της αλλαγής του ρόλου του συντρόφου;

Θα διερευνήσουμε επίσης τις πιθανές επιπτώσεις της παρουσίας/απουσίας του/της συντρόφου στον τοκετό επάνω στον συναισθηματικό δεσμό και τη γονεϊκότητα αλλά και στην ερωτική σχέση μεταξύ των γονιών.

Ένα πολύ σοβαρό θέμα στο οποίο δεν έχει δοθεί η σημασία που του αναλογεί:

• Συναισθηματικός δεσμός μητέρας-παιδιού και ακούσια απουσία του/της συντρόφου στον τοκετό.
• Συναισθηματικός δεσμός συντρόφου (πατέρας/μητέρα) -παιδιού και ακούσια απουσία του/της συντρόφου στον τοκετό.
• Συναισθηματικός δεσμός μητέρας-παιδιού και εκούσια απουσία του/της συντρόφου στον τοκετό.
• Συναισθηματικός δεσμός συντρόφου (πατέρας/μητέρα) -παιδιού και εκούσια απουσία του/της συντρόφου στον τοκετό.
• Συναισθηματικός δεσμός μητέρας-παιδιού και μη υποστηρικτική παρουσία του/της συντρόφου στον τοκετό.
• Συναισθηματικός δεσμός συντρόφου (πατέρας/μητέρα) -παιδιού και μη υποστηρικτική παρουσία του/της συντρόφου στον τοκετό.
• Ερωτική σχέση μητέρας-συντρόφου και ακούσια απουσία του συντρόφου στον τοκετό, εκούσια απουσία του/της συντρόφου ή μη υποστηρικτική παρουσία του/της συντρόφου στον τοκετό.

Παρουσία ή απουσία του συντρόφου στη γέννα & μαιευτική βία

Μπορούμε να διεκδικήσουμε ξανά την παρουσία του συντρόφου στη γέννα;

Θα προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε τις αιτίες καθώς και όλες τις θετικές αλλαγές που μπορούμε να υποστηρίξουμε προκειμένου να αλλάξει η σημερινή συνθήκη μαιευτικής βίας και η έντονα αρνητική της επίδραση στη μητέρα, το βρέφος, την οικογένεια και εν τέλει την κοινωνίας μας.

Είμαστε όλες και όλοι μαζί σε αυτό, γυναίκες, σύντροφοι και επαγγελματίες. Ήρθε η ώρα να διεκδικήσουμε το καλύτερο για τα παιδιά μας, για εμάς, για την κοινωνία μας, ήρθε η ώρα να διεκδικήσουμε τη γέννα μας!