Γιατί είναι σημαντικά τα όρια και πώς τα διδάσκω στο παιδί;

Γιατί είναι σημαντικά τα όρια και πώς τα διδάσκω στο παιδί;

Μια από τις πιο συχνές συζητήσεις που γίνονται σχετικά με τα παιδιά αφορούν τα όρια. Πότε ξεκινάμε να βάζουμε όρια, πως τα επικοινωνούμε, πως επηρεάζουν το χαρακτήρα και τη συμπεριφορά του παιδιού. Τα όρια έχουν λάβει θετικό μα και αρνητικό πρόσημο και αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα όρια συνδέονται συχνά με συνέπειες, τιμωρίες, αυστηρότητα και τον αυταρχισμό.

Έχεις αναρωτηθεί ποτέ τι είναι στην πραγματικότητα τα όρια;

Έχουν να κάνουν με την επιβίωσή μας μέσα σε κοινωνικά σύνολα. Έχουν να κάνουν με τον αυτοπροσδιορισμό μας. Έχουν να κάνουν με την ισορροπία. 

Από την άλλη, υπάρχουν όρια που έχουν να κάνουν με την ασφάλειά μας, με τη σωματική μας ακεραιότητα και υγεία. 

Γιατί μας απασχολεί τόσο συχνά πότε θα ξεκινήσουμε ως γονείς να θέτουμε όρια;

Ίσως γιατί αρχικά μπερδεύουμε τα όρια με τους κανόνες. Από την άλλη ίσως αυτό είναι ένα θέμα που συζητιέται πολύ έντονα στις μικρές ηλικίες γιατί ακριβώς στις μικρές ηλικίες τα συναισθήματα, οι εμπειρίες, οι ανάγκες εκφράζονται με πολύ έντονο τρόπο και από την άλλη οι ματαιώσεις, ο θυμός, οι απογοητεύσεις βιώνονται ιδιαίτερα δραματικά. Η πεποίθηση ότι τέτοιες αντιδράσεις δεν είναι φυσιολογικές και άρα αποδεκτές κάνουν τους γονείς να καταφεύγουν σε πιο αυταρχικές συμπεριφορές προκειμένου να οριοθετήσουν. 

Ας δούμε λοιπόν πως αυτό δεν είναι το ζητούμενο.

Η πρόοδος και η εξέλιξη επιστημών όπως οι νευροεπιστήμες σε συνδυασμό με τους διάφορους κλάδους ψυχολογίας μας έχουν δώσει στοιχεία για το πόσο σημαντική είναι η διαδικασία και όχι το άμεσο αποτέλεσμα. Πώς βοηθώντας το παιδί να ανακαλύψει τα προσωπικά του όριο, ορίζοντας ένα σταθερό ασφαλές πλαίσιο, αναγνωρίζοντας και αναλαμβάνοντας την γονεϊκή μας ευθύνη μπορούμε να καθοδηγήσουμε το παιδί στην αυτό-αναγνώριση, την αυτοεκτίμηση και την αυτό-οριοθέτηση.

Απαγορεύσεις, συνέπειες, επιβραβεύσεις τιμωρίες. Θα δούμε μαζί τι από όλα αυτά λειτουργεί βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Τι κινητοποιεί πραγματικά το παιδί. Πότε οι δικές μας παρεμβάσεις έχουν νόημα και μπορούν να σηματοδοτήσουν εξέλιξη.

Αφροδίτη Κονδύλη