Βαρεμάρα: Ποια η σημασία της για την ανάπτυξη του παιδιού;

«Μαμά βαριέμαι». Μια φράση που συνήθως μας δημιουργεί εκνευρισμό, μας αναστατώνει, μας απογοητεύει. Γιατί, άραγε, τόση απέχθεια για τη βαρεμάρα;

Βαρεμάρα: Οι περισσότεροι τη φοβόμαστε

Δηλαδή, το να μην υπάρχει όρεξη, διάθεση και ενέργεια. Νομίζουμε πως αυτός που βαριέται είναι αβοήθητος ή τεμπέλης ή ανίκανος να διαχειριστεί τον χρόνο του σωστά. Και αυτομάτως, τείνουμε να τον «σώσουμε», βγάζοντάς τον από τη βαρεμάρα του. Είναι αυτό το άγχος που συναντάμε σε μητέρες να μένουν συνεχώς απασχολημένα τα παιδιά, κάτι να κάνουν. Σα να νιώθουν, πως αν η δράση σταματήσει, το παιδί θα βαρεθεί και οι ίδιες θα έχουν αποτύχει, γιατί το παιδί βιώνει μια μη ευχάριστη συναισθηματική κατάσταση.

Βαρεμάρα σημαίνει διάλειμμα

Η βαρεμάρα εμφανίζεται όταν δεν μπορούμε να κάνουμε αυτό που θέλουμε να κάνουμε ή όταν πρέπει να κάνουμε κάτι που δεν θέλουμε να κάνουμε. Είναι ένα διάλειμμα που χαρίζουμε στον εαυτό μας. Μία παύση.  

Όταν κάτι σταματάμε το κάνουμε γιατί έχουμε μια ανάγκη που ζητάει να καλυφθεί. Η ανάγκη αυτή, συνήθως είναι για χαλάρωση, για ανατροφοδότηση, για ξεκούραση, για μια ανάσα, για να πάρουμε χρόνο να δούμε που βρισκόμαστε και που θέλουμε να πάμε. Με λίγα λόγια, να ανασυγκροτηθούμε και να χαράξουμε πορεία για να συνεχίσουμε ή να ξεκινήσουμε κάτι νέο. Κι όταν το μυαλό μας πλέον αδειάσει και ξεκουραστεί, τότε θα φωνάξει « βαριέμαι», λέγοντας πω έχει ανάγκη από νέα δράση, από ένα νέο, δυναμικό ξεκίνημα. 

Φόβος για τη βαρεμάρα ή φόβος για την επαφή με τον εαυτό;

Στην πραγματικότητα, ο φόβος για τη βαρεμάρα, είναι γιατί φοβόμαστε να έλθουμε σε επαφή με τον εαυτό μας! Γιατί δεν έχουμε μάθει να μένουμε στην ηρεμία, να αφουγκραζόμαστε τον εαυτό μας, τι τον ενοχλεί, τι έχει ανάγκη να αλλάξει. Αποφεύγουμε αυτή τη διαδικασία, γιατί φοβόμαστε μην μας γεννηθεί η ανάγκη να αλλάξουμε παγιωμένες καταστάσεις και χρειαστεί να βγούμε από τη σταθερότητα και τη ρουτίνα μας.

Επιτρέψτε στα παιδιά να βαρεθούν. 

Να νιώσουν ότι έχουν ανάγκη να ξυπνήσουν από το βαθύ τους διάλειμμα. Είναι ο χρόνος που το μυαλό τους αδειάζει. Που αδειάζουν εντελώς τις μισογεμάτες μπαταρίες τους για να μπορέσουν να τις φορτίσουν με ρεύμα υψηλότερης τάσης. Είναι ο χρόνος που το μυαλό φαίνεται ανενεργό. 

Μπαίνει σε μια διαδικασία τακτοποίησης των σκέψεων: 

• Αποθηκεύει ότι χρειάζεται.
• Πετάει ότι δεν χρειάζεται. 
• Επεξεργάζεται τα σήματα που παίρνει από το σώμα και το συναίσθημά μας.
• Σηματοδοτεί ότι υπάρχουν ανάγκες που χρειάζεται να καλυφθούν!
• Κι όλο αυτό αποτελεί μια διαδικασία ωρίμανσης των πνευματικών μας λειτουργιών.

Πότε η βαρεμάρα ξεπερνά τα όρια;

Όταν ακουστεί η λέξη «Βαρέθηκα ή Βαριέμαι» από ένα παιδί,και λόγω αυτής της βαρεμάρας τα παιδιά αφήνουν πολλές εκκρεμότητες, τα περιμένουν όλα έτοιμα από τους άλλους κι έχουν πάψει να είναι λειτουργικά, τότε χτυπάει ο εσωτερικός μηχανισμός της αυτοπροστασίας του παιδιού, εκείνος που θέλει να το βγάλει από την υποτονική ζωή, η οποία ακολουθείται από αρνητική διάθεση, σκέψη και συμπεριφορά. Τότε είναι ώρα ως Γονείς να επέμβετε.

Πώς θα επέμβετε;

Αρχικά περιγράψτε την ανάγκη που κρύβεται πίσω από το «Βαριέμαι», χωρίς επικρίσεις, τύπου «Αφού τεμπελιάζεις όλη μέρα, πώς να μην βαρεθείς;». Μα λέγοντας «Βαριέσαι. Έμεινες αρκετό διάστημα χωρίς να κάνεις κάτι και τώρα έχεις ανάγκη να νιώσεις ξανά δημιουργικός».

Και στη συνέχεια, γνωρίζοντας τα ενδιαφέροντα και τα ταλέντα του παιδιού σας, προτείνετε τρόπους και ιδέες, με τα οποία θα μπορούσε ίσως να καλύψει την ανάγκη του για δημιουργικότητα. «Τι θα έλεγες να…. Τι θα προτιμούσες;» 

Η βαρεμάρα τροφοδοτεί τον στοχασμό και τον αναστοχασμό. Κάντε ερωτήσεις που θα βάλουν τα παιδιά σε σκέψη «Βαριέσαι. Είναι κάτι που θέλεις να κάνεις και δεν μπορείς;» ή «Τι θα σε έκανε πάλι χαρούμενο;» και «Τι δεν σου αρέσει και βαριέσαι; Τι θέλεις να αλλάξεις;» Όταν τρέχουμε να καλύψουμε τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών μας και συνεχώς τους προτείνουμε να κάνουν κάτι, χωρίς να τα αφήνουμε να μείνουν με τον εαυτό τους, τους στερούμε σημαντικές δεξιότητες.  Το να μάθουν να αντέχουν τον εαυτό τους, το να ακούν τις επιθυμίες τους, το να μάθουν να επιλέγουν για τον εαυτό τους, το να δρουν ανεξάρτητα κι αυτόνομα. 

“Αυτός που οχυρώνεται εντελώς απέναντι στη βαρεμάρα, οχυρώνεται επίσης απέναντι στον εαυτό του”, γράφει ο Νίτσε.

Τα Παιδιά από τη φύση τους επιζητούν την εξέλιξη, την ανάπτυξη, τη διαρκή ροή. 

Και θέλοντας να βγουν από την Βαρεμάρα τα Παιδιά έχουν την δυνατότητα να γίνουν πιο δημιουργικά. Γιατί επιζητούν να ξεκινήσουν κάτι καινούργιο, να δοκιμάσουν νέες προκλήσεις και να αναπτύξουν έτσι νέες δεξιότητες. Γιατί αποκτούν επιθυμία να πειραματιστούν, να τολμήσουν, να εξελιχθούν. Σημαντικό είναι να επιτρέπετε και στον εαυτό σας πού και πού να βαρεθεί. Να του χαρίσετε αυτά τα μικρά διαλείμματα ξεκούρασης, που θα σας κάνουν να επιθυμείτε ένα νέο, δυναμικό ξεκίνημα. Έτσι γίνεστε πρότυπο αυτοφροντίδας για το παιδί σας και του διδάσκετε πόσο σημαντικό είναι να χαλαρώνουμε ως τα όρια της Βαρεμάρας πού και πού.